Lâm Trực@
Gần 40 năm đổi mới, đất nước ta đã bước qua những cuộc chuyển mình không chỉ trên mặt đất mà còn trong tư duy và thể chế. Nhưng chính trong những giai đoạn như hôm nay, khi công cuộc cải cách hành chính bước vào giai đoạn bản lề, với những quyết sách táo bạo về tinh giản biên chế, tái cấu trúc bộ máy, thì sự thành bại không còn nằm ở các con số thống kê, mà ở chỗ: tâm thế con người.
Cần nói ngay rằng, tinh giản biên chế là một chủ trương đúng, rất đúng. Nghị quyết số 18-NQ/TW của Hội nghị Trung ương 6 khóa XII đã xác định rõ: “Tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả”. Đây là cuộc “đại phẫu thuật” nhắm vào căn bệnh phình to, chồng chéo, trì trệ – một thực trạng mà ai cũng thấy, nhưng để cắt bỏ, thì cần tới bản lĩnh chính trị và sự đồng lòng của toàn bộ hệ thống.
Tổng Bí thư Tô Lâm trong nhiều cuộc họp của Bộ Chính trị gần đây đã nhấn mạnh: “Cán bộ là cái gốc của mọi công việc. Phải tinh lọc, nhưng cũng phải nuôi dưỡng người tài. Không để tình trạng chọn người dễ bảo mà gạt người năng động.” Đây không chỉ là một chỉ đạo mang tính nguyên tắc, mà là lời cảnh tỉnh đối với lối tư duy hành chính hình thức, ngại đổi mới, e dè trước nhân tài – một căn bệnh mãn tính trong hệ thống công quyền lâu nay.
Tinh giản bộ máy nhưng công việc không được tái phân phối khoa học – hậu quả là người giỏi, người trách nhiệm bị vắt kiệt. Theo khảo sát, 80% cán bộ lãnh đạo và 75% cán bộ cơ sở đánh giá khối lượng công việc hiện ở mức “nhiều hoặc rất nhiều”. Có nơi, một cán bộ xã cùng lúc kiêm nhiệm tới ba, bốn vai trò, từ hành chính đến phong trào, từ chuyên môn đến xã hội. Cải cách như vậy là “tăng tải” chứ không phải “giảm gánh”.
Thủ tướng Phạm Minh Chính đã từng nhấn mạnh tại các hội nghị Chính phủ: “Phải chuyển từ tư duy quản lý sang tư duy phục vụ. Cải cách không chỉ cắt giảm thủ tục, mà còn phải chăm lo đời sống cán bộ, tăng hiệu quả thực chất của bộ máy.” Nhưng thử hỏi, bao nhiêu trong số hàng chục vạn công chức, viên chức được tiếp cận với các chính sách nâng lương, cải thiện môi trường làm việc? Bao nhiêu người cảm thấy mình được trọng dụng đúng năng lực, có không gian sáng tạo?
Số liệu cho thấy: chỉ khoảng 25% người được hỏi có nhà riêng; 57% đang nuôi người phụ thuộc; 28% có vợ/chồng cũng chịu tác động của tinh giản. Một cuộc sống bất ổn về vật chất sẽ không thể nào sản sinh ra một tâm thế ổn định để phục vụ nhân dân một cách tận tâm và chuyên nghiệp.
Cải cách không thể chỉ là kỹ thuật tổ chức. Đó còn là một công trình văn hóa, trong đó con người phải là trung tâm. Một nền hành chính tiến bộ phải biết đào tạo cán bộ không chỉ bằng kỹ năng số, mà còn bằng tư duy chiến lược, khả năng phản biện và văn hóa phản hồi.
Trên 80% cán bộ trẻ dưới 40 tuổi mong muốn được đào tạo thêm. Đó là tín hiệu tốt. Nhưng đào tạo kiểu gì? Có đúng nội dung họ cần? Có phù hợp thời gian? Hay chỉ là những lớp học “cưỡi ngựa xem hoa”? Câu hỏi đó, nếu không được trả lời nghiêm túc, thì sẽ không thể “giữ chân người tài” như Nghị quyết Đại hội XIII đã đề ra.
Tinh giản không thể trở thành cái cớ để làm tổn thương cán bộ. Mỗi người rời đi không chỉ là một nhân lực mất đi, mà là một phần lòng tin tan rã. Điều mà cải cách hành chính cần nhất hôm nay là niềm tin: tin vào hệ thống, tin vào người lãnh đạo, và tin rằng nỗ lực sẽ được ghi nhận một cách công bằng.
Cải cách phải làm trong sự tỉnh táo, đầy đủ dữ liệu và với trái tim nóng. Đừng để những khẩu hiệu đẹp bị vô hiệu bởi một thực tế thiếu nhân văn.
Để cải cách hành chính thành công, cần một cuộc cải cách song hành: cải cách thể chế và cải cách tư duy cán bộ. Một bộ máy hiện đại cần những người “biết làm”, cần những người “muốn làm” và “dám làm”.
Và như Tổng Bí thư Tô Lâm đã nói trong hội nghị mới nhất về xây dựng Đảng: “Không sợ thiếu người, chỉ sợ không giữ được người xứng đáng.”. Phải giữ được họ bằng chính sách, bằng một hệ giá trị mới, một niềm tin mới, và một tinh thần phục vụ đúng nghĩa.
P/s: Bài viết này không dành để chỉ trích, mà để gióng lên hồi chuông thức tỉnh: Cải cách không thể thành công nếu không đặt con người vào đúng vị trí thiêng liêng nhất trong hệ thống trị quốc.
Ở nhóm này, phần lớn sự sẵn sàng rời bỏ công việc cũng hướng tới cơ quan, đơn vị khác cũng trong khu vực công với tỉ lệ 48%. “Thu nhập quá thấp, công việc quá áp lực, vấn đề sức khoẻ và tuổi tác là 3 lý do hàng đầu cho tâm thế sẵn sàng rời bỏ công việc”- khảo sát nêu.
Trả lờiXóaVới những người năng lực yếu, việc cải cách được xem như một mối đe dọa lớn. Họ lo sợ không đáp ứng được các tiêu chuẩn mới hoặc bị loại khỏi hệ thống. Tâm lý e ngại thay đổi và phụ thuộc vào biên chế khiến họ bám trụ vào hệ thống dù hiệu quả công việc không cao
XóaSáng 4/6, tại Trường Tiểu học Hồng Quang (huyện Nam Trực, tỉnh Nam Định), đoàn công tác của Hiệp hội Phòng cháy chữa cháy và Cứu nạn cứu hộ Việt Nam (VFRA) đã phối hợp với Phòng Cảnh sát Phòng cháy chữa cháy và Cứu nạn cứu hộ, Công an tỉnh Nam Định tổ chức buổi gặp mặt, trao Bằng Tri ân và số tiền hỗ trợ 5 triệu đồng từ Quỹ “Vì cuộc sống bình yên” cho cô giáo Nguyễn Thị Mai
Xóalý do khiến nhiều người muốn rời khu vực công gồm thu nhập thấp, áp lực công việc cao, sức khỏe và tuổi tác. Chỉ khoảng 25% người được hỏi có nhà riêng; hơn 57% đang nuôi từ 1-2 người phụ thuộc; 28% có vợ hoặc chồng cũng bị ảnh hưởng bởi chính sách tinh giản
Trả lờiXóavới nhiều người trong bộ máy, những thay đổi mang tính đột phá này không chỉ đặt ra thách thức về công việc mà còn tác động lớn đến tâm lý và định hướng phát triển cá nhân. Để thích ứng và phát triển trong thời kỳ này, mỗi công chức, viên chức cần chuẩn bị tâm thế vững vàng và có những hành động phù hợp để đối mặt với những thay đổi này
XóaGần 80% lãnh đạo, quản lý và hơn 75% cán bộ cấp xã, phường đánh giá khối lượng công việc đang ở mức nhiều hoặc rất nhiều. Các nguyên nhân chính gồm công việc dồn dập, thiếu nhân sự, thời hạn gấp, họp hành chồng chéo và hoạt động phong trào ngoài chuyên môn quá nhiều
Trả lờiXóaCòn nhóm tự nguyện tinh giản biên chế là 1,73% và nhóm tự nguyện nghỉ hưu trước tuổi hoặc nghỉ thôi việc chiếm 4,06%. Riêng nhóm thuộc diện dôi dư, phải tỉnh giản biên chế là 3,3%
Trả lờiXóaMình rất tâm đắc với câu cuối của bài viết: "Cải cách không thể thành công nếu không đặt con người vào vị trí thiêng liêng nhất của hệ thống trị quốc". Theo mình, ai cũng sẽ làm việc chăm chỉ, nhiệt huyết, thậm chí là cống hiến ở nơi mà họ cảm thấy được coi trọng, được đãi ngộ xứng đáng. Vì cảm thấy xứng đáng nên mới làm
Trả lờiXóaMình nghĩ vấn đề cốt lõi khi muốn nâng cao hiệu quả của bất cứ bộ máy nào thì việc đầu tiên nên nghĩ tới là cải cách con người, đảm bảo mọi điều kiện cho con người trước, nhân sự ổn định thì đường hướng hay chính sách nào cũng sẽ có cách để thực hiện được thôi
XóaCuộc cải cách tinh giản biên chế nếu chỉ cắt giảm số lượng mà không đi kèm với việc cải cách chế độ đãi ngộ thì khó có thể đạt được hiệu quả mong muốn. Một chính sách đãi ngộ công bằng, hợp lý sẽ giúp cán bộ công chức có đủ động lực và năng lực để đáp ứng yêu cầu công việc ngày càng cao.
Trả lờiXóavới những người năng lực tốt, họ thường không muốn ở lại trong một môi trường khá cứng nhắc, thiếu năng động, ít sáng tạo và đổi mới. Nhiều người giỏi lựa chọn rời bỏ hệ thống để tìm kiếm cơ hội tốt hơn trong khu vực tư nhân hoặc khởi nghiệp
XóaCông chức thời này thật khó, dễ bị cắt giảm biên chế và yêu cầu ngày càng cao, nào là tin học, ngoại ngữ, kỹ năng nghề nghiệp rồi kỹ năng mềm...nhưng chỉ cần làm với đam mê, phụng sự là được. Cũng đâu khó quá đâu, mọi thứ vẫn thế chỉ là nhiều khi kêu thì cứ kêu thôi
Trả lờiXóaViệc nhiều cán bộ công chức đang có xu hướng xin nghỉ hưu sớm là điều đáng lo ngại trong bối cảnh cải cách hành chính. Nếu không có những chính sách hấp dẫn để giữ chân người tài, chúng ta sẽ phải đối mặt với tình trạng thiếu hụt nhân lực chất lượng cao, ảnh hưởng đến hiệu quả công việc và sự phát triển của các cơ quan nhà nước. Cải cách không chỉ ở biên chế mà còn cần phải cải thiện chế độ đãi ngộ để tạo sự ổn định lâu dài.
Trả lờiXóa