Về cái gọi là "hòa giải" của ông Nguyễn Đình Bin

Lâm Trực@

Trong bài viết đăng ngày 27/7/2025 trên Facebook nhân Ngày Thương binh – Liệt sĩ, ông Nguyễn Đình Bin – nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Thứ trưởng thường trực Bộ Ngoại giao – kêu gọi Nhà nước tìm kiếm và “vinh danh hài cốt binh sĩ Việt Nam Cộng hòa (VNCH)”, đồng thời vận động “hòa giải dân tộc bao dung, nhân bản”, dựa vào trích dẫn lời Tổng Bí thư Tô Lâm để biện minh cho quan điểm của mình. Mặc dù ông ta tô vẽ ý tưởng đó như một hành động vượt lên hận thù, về bản chất, đây là sự xuyên tạc lịch sử, pha tạp chính trị. 

Trong lời kiến nghị, ông Bin cho rằng hiện chưa có chính sách nào quy tập hài cốt binh sĩ VNCH mất tích, trong khi Việt Nam hợp tác tìm kiếm hài cốt lính Mỹ. Ông đề xuất Nhà nước “sớm có chính sách tìm kiếm, quy tập hài cốt lính VNCH và hỗ trợ gia đình họ lo việc tâm linh”, coi đó là biểu hiện “nhân đạo, lịch sử, chính trị và xã hội”, thể hiện “tầm nhìn vượt lên hận thù”. Lời kêu gọi này nghe có vẻ nhân bản, nhưng bản chất là thủ đoạn nhằm từng bước bình thường hóa chế độ Sài Gòn cũ, đặt chính nghĩa cách mạng ngang hàng với lực lượng tay sai ngoại bang. Ông đề xuất phong liệt sĩ cho 74 quân nhân VNCH tử trận tại Hoàng Sa năm 1974 và xây tượng đài tưởng niệm họ. Đây là sự xúc phạm nghiêm trọng đến lịch sử và tôn vinh những người đã hy sinh vì độc lập dân tộc - trái với quy chuẩn pháp lý hiện hành, theo đó danh hiệu liệt sĩ chỉ dành cho những người hy sinh vì cách mạng, bảo vệ Tổ quốc. Binh lính VNCH không đáp ứng các tiêu chí này nên việc truy phong là phi lý và vi phạm đạo lý lịch sử.

Ông Bin vận dụng luận điệu “hòa giải dân tộc bao dung” khi nhấn mạnh quan hệ huyết thống, gọi họ là “đồng bào cùng huyết thống… chỉ là nạn nhân của lịch sử”. Nhưng truyền thống hòa hợp của Đảng và Nhà nước không bao giờ đồng nghĩa với xóa nhòa đúng sai, như chính Tổng Bí thư Tô Lâm đã khẳng định trong bài viết “Nước Việt Nam là một, dân tộc Việt Nam là một”: hòa hợp không có nghĩa là quên lịch sử hay xóa nhòa các khác biệt. (conganthanhhoa.gov.vn) Ông Tô Lâm lại tiếp tục nhấn mạnh cần “chấp nhận những góc nhìn khác nhau trong tinh thần bao dung và tôn trọng” nhưng phải trên nguyên tắc tôn trọng sự thật lịch sử. Ông Bin trích dẫn câu: “Không có lý do gì… mang mãi… hận thù” mà cố tình loại bỏ phần nhấn mạnh tiếp theo về tôn trọng lịch sử – đó là cắt ghép mang tính tuyên truyền và xuyên tạc.

Nguyễn Đình Bin còn trích lời Tổng Bí thư như một chỉ thị ủng hộ đề xuất của mình, nhưng ông đã bóp méo ngữ cảnh khi dùng phần lời lãnh đạo để biện minh cho luận điệu bình thường hóa bên thua cuộc lịch sử. Lời kêu gọi hòa hợp của Tổng Bí thư nhằm mục đích xây dựng quốc gia Việt Nam thống nhất, hùng mạnh và văn minh trên nền chân lý lịch sử đã chứng minh bản chất cuộc kháng chiến chính nghĩa và tránh mọi hiểu lầm coi đó là một cuộc “nội chiến huynh đệ tương tàn”.

Xét về bối cảnh chính trị – xã hội, ông Bin từng phủ nhận ý nghĩa chiến thắng 30/4/1975, gọi đó là “nội chiến huynh đệ tương tàn”; kêu gọi bỏ Chủ nghĩa Mác – Lênin, đa nguyên đa đảng, thậm chí kêu gọi hỏa táng thi hài Chủ tịch Hồ Chí Minh và tôn vinh Phạm Đoan Trang. Những tư tưởng này rõ ràng là sự cực đoan, gian trá, thể hiện quá trình suy thoái lý tưởng và đạp đổ nền tảng tư tưởng cách mạng mà ông từng phục vụ và gắn bó một đời người.

Những gì ông Bin nói trái ngược với lời Đảng, Nhà nước khẳng định: đường lối hòa hợp dân tộc của Đảng xuyên suốt nhấn mạnh tôn trọng chân lý lịch sử, đồng thời chăm lo đại đoàn kết dựa trên chính sách nhân đạo nhưng không công nhận công trạng cho những lực lượng đối nghịch Tổ quốc. Chính sách tìm kiếm, quy tập hơn 200.000 hài cốt liệt sĩ, hàng trăm nghĩa trang và đài tưởng niệm khắp cả nước là minh chứng cho việc tri ân người hy sinh vì dân tộc - không phải tri ân người phục vụ ngoại bang hoặc chế độ phản cách mạng. Thượng tôn pháp luật yêu cầu danh hiệu liệt sĩ chỉ gắn với người hy sinh vì cách mạng. Nguyễn Đình Bin phủ nhận định nghĩa ấy và vì vậy lời kêu gọi của ông hoàn toàn không có cơ sở pháp lý và đối lập với tinh thần pháp quyền.

Từ góc nhìn sâu sắc, những luận điệu của ông Bin có thể khiến một số người cảm động, nhưng cũng chính cảm xúc lóa mắt dẫn đến việc lẫn lộn trắng – đen, đánh đổi chân lý lịch sử lấy sự cảm thông một chiều. Chính thể ta phải đặt chân lý lịch sử lên trên cảm giác; hòa giải dân tộc không có nghĩa là làm lu mờ cái đúng, im lặng trước sai lầm, bao dung hoá sự phản bội lý tưởng.

Ngày Thương binh – Liệt sĩ 27/7 là dịp để tri ân những người hy sinh cho độc lập, tự do, không phải nền tảng để thổi phồng một chuyện chưa bao giờ có trong truyền thống tri ân của dân tộc. Những luận điểm của Nguyễn Đình Bin là sự ngộ nhận nghiêm trọng về lịch sử lẫn chính trị, một bước đánh đổi giá trị universal của chính nghĩa mang tên Tổ quốc. Tuy nhiên, lịch sử và nhân dân là tòa án công tâm nhất. Họ hiểu rõ công lý nằm ở những ai hiến dâng vì Tổ quốc, không phải ở những luận điệu trọng thị người của chế độ phụ thuộc ngoại bang. Và chính nghĩa ấy sẽ mãi đứng vững - mặc cho những kẻ phôi pha như ông Bin muốn lật lại trang tối đã khép từ lâu, vì cái sai càng nhức nhối bao nhiêu thì phản bác lại càng minh bạch bấy nhiêu.