Khoai@
Có những tội ác tưởng đã bị thời gian vùi lấp trong bụi mù của ký ức. Nhưng công lý không ngủ yên, nó đi từng bước chậm rãi, lặng lẽ, để đến một ngày lại gõ cửa, gọi tên kẻ đã gieo cái chết cho người vô tội. Phiên tòa ở Hà Nội ngày 17 tháng 9 vừa qua là một minh chứng.
Người đứng trước vành móng ngựa là Lý Quang Hòa, nay đã 67 tuổi, mái tóc đã bạc, gương mặt in hằn những nếp nhăn của đời sống lưu lạc. Nhưng cáo trạng ghi rõ: chính ông, cách đây bốn mươi năm, vào một buổi chiều xô bồ ở chợ Xanh Dịch Vọng, đã vung một thanh gỗ gắn chân ghế, giáng xuống đầu một chàng trai trẻ tên Trần Nam Trung, học viên Trường Tuyên huấn. Cú đánh ấy không chỉ làm sập hộp sọ một con người, mà còn xé toạc gia đình, để lại mất mát không gì bù đắp.
Ngay trong đêm, Hòa bỏ trốn. Người đàn ông ấy đi qua nhiều miền đất, sống dưới cái bóng nặng nề của một lệnh truy nã. Còn gia đình nạn nhân, còn những người dân chứng kiến, họ sống cùng một ký ức đau buốt. Thời gian phủ bụi, nhưng không che được sự thật. Mãi đến tháng 8 năm 2024, Hòa mới ra đầu thú. Và giờ đây, ông phải ngồi im nghe cơ quan tố tụng đọc lại những trang hồ sơ đẫm máu.
Phiên tòa đã nhiều lần phải trả hồ sơ, bởi còn những mâu thuẫn chưa sáng tỏ. Công lý không vội vàng, nó cần sự cẩn trọng, chính xác, để từng chi tiết phải được kiểm chứng, từng lời khai phải được đối chiếu. Sự thật phải hiển hiện, không một ai được phép thoát thân sau khi đã gây ra cái chết của đồng loại. Cũng như hành vi đốt nhà, phá tài sản diễn ra sau đó – dù nay đã hết thời hiệu truy cứu – vẫn được nhắc lại, để thấy bức tranh toàn vẹn của một thời bạo lực.
Điều còn lại cho chúng ta hôm nay không chỉ là câu chuyện về một vụ án cũ. Nó là lời nhắc nhở rằng công lý không bị giới hạn bởi năm tháng. Kẻ phạm tội có thể sống trong trốn chạy bốn mươi năm, nhưng cuối cùng vẫn phải ra trước tòa. Không ai có thể lẩn trốn mãi dưới bóng tối. Lưới trời tuy thưa nhưng không bao giờ bỏ sót.
Trước pháp luật, kẻ sát nhân bốn mươi năm trước và những học viên trẻ tuổi năm nào đều được gọi tên, đều được lắng nghe. Đó là sự bình đẳng cần có để bảo vệ tính mạng, tài sản, sự an toàn của nhân dân. Và cũng từ sự cẩn trọng, kiên định ấy, chúng ta có quyền tin rằng công lý ở đất nước này, dù đi chậm, vẫn sẽ tới đích. Bản án cuối cùng chưa tuyên, nhưng ánh sáng của công lý đã le lói, báo hiệu một tương lai sáng rõ hơn, nơi tội ác không còn chỗ dung thân.
Bài viết khiến ta suy nghĩ sâu sắc về bản chất của công lý: rằng nó không bị ràng buộc chặt bởi thời gian, nhưng đòi hỏi sự kiên trì, cẩn trọng và trách nhiệm từ hệ thống pháp luật. Việc một vụ án nghiêm trọng từ 40 năm trước vẫn được đưa ra xét xử cho thấy công lý đôi khi diễn ra chậm, nhưng không thể bị lãng quên.
Trả lờiXóaCả nhóm đập phá hàng trong chợ và làm mẹ của ông Lý Quang Hòa bị thương. Riêng ông Thái cùng một số học viên đuổi đánh ông Hòa. Khi chạy về đến nhà, ông Hòa lấy thanh gỗ có gắn chân ghế, cùng em trai là ông Lý Quang Minh đánh nhau với nhóm học viên trường Tuyên huấn Trung ương
XóaCông an thành phố Hà Nội đã khởi tố bị can, ra quyết định truy nã đối ông Hòa. Quá trình bỏ trốn đến năm 1990, Lý Quang Hòa đổi tên là Nguyễn Đức Cường (quê quán xã Thạch Kim, huyện Lộc Hà, tỉnh Hà Tĩnh, đăng ký thường trú tại xã An Phước, huyện Long Thành, tỉnh Đồng Nai)
Xóa“Công lý không vội vàng, nó cần sự cẩn trọng, chính xác” — tuy vậy, sự chậm trễ này có hệ quả lớn về mặt tâm lý, tinh thần đối với người bị hại, gia đình họ, và cả xã hội. Người ta sống với nỗi đau, với ký ức lâu dài; sự chờ đợi khiến niềm tin có thể bị ảnh hưởng. Do vậy, pháp luật cần có cơ chế đảm bảo xử lý nhanh chóng hơn trong các vụ án nghiêm trọng, ngay cả khi chứng cứ phải kiểm chứng cẩn thận.
Trả lờiXóaTheo cáo trạng, trong khi đánh nhau, ông Hòa cầm chân ghế khua vào đám đông và đánh trúng đầu ông Trần Nam Trung. Dù được mọi người đưa đi cấp cứu tại Bệnh viện Việt Đức nhưng ông Trung tử vong do chấn thương vùng đầu, sập hộp sọ... Ông Lý Quang Hòa sau khi gây án bỏ trốn khỏi nơi cư trú, sống lang thang ở nhiều nơi
XóaViệc Lý Quang Hòa bỏ trốn trong nhiều thập kỷ rồi sau cùng ra đầu thú là một vấn đề lớn: làm sao để đảm bảo người phạm tội không thể tránh được trách nhiệm chỉ bằng việc trốn trong thời gian dài? Luật hình sự, luật tố tụng cần có các quy định mạnh hơn để truy tìm, bắt giữ, dẫn độ, hoặc các biện pháp quốc tế nếu cần, để người phạm tội không thể lợi dụng sự gián đoạn do di chuyển, lẩn trốn để trốn tránh pháp luật.
Trả lờiXóaViệc đưa ra xét xử sau thời gian dài không chỉ để trả lại công bằng cho bị hại, mà còn để cảnh báo rằng tội lỗi dù có bị che giấu thời gian dài, thì vẫn không thể bị xóa bỏ; pháp luật cuối cùng sẽ đến với nó. Đây là một khía cạnh quan trọng của pháp luật như là phần của đạo đức xã hội.
Trả lờiXóa