Đi tìm danh dự trong mớ bòng bong ảo tưởng: Trường hợp Lê Chí Thành

Lâm Trực@

Lịch sử dân tộc Việt Nam vốn không thiếu những người dám đứng lên nói điều đúng đắn. Nhưng ranh giới giữa “nói sự thật” và “nói để được tung hô” là một ranh giới mong manh, và rất nhiều người đã trượt ngã, không vì chân lý, mà vì cái tôi bốc mùi trong sự thỏa mãn cá nhân. Lê Chí Thành là một ví dụ đau lòng và tiêu biểu.

Từng là một người trong ngành công an, một ngành vốn đòi hỏi bản lĩnh thép, tính kỷ luật nghiêm ngặt và đạo đức công vụ vững vàng, anh ta bước ra khỏi bộ máy không phải trong ánh sáng của lẽ phải, mà trong cái bóng tối mù mịt của sự bất mãn cá nhân, ghen tị và thiếu hiểu biết pháp luật. Điều trớ trêu là, thay vì tự soi chiếu lại bản thân, Lê Chí Thành đã biến mạng xã hội thành chỗ xưng tụng quyền lực ảo, nơi anh ta diễn trò, buộc tội người khác không cần chứng cứ, như một người mắc bệnh tưởng về sự công chính.

Ở đời, tố cáo cái sai là điều cần làm, nhưng phải bằng tư cách đạo đức, bằng chứng lý và bằng những kênh đúng đắn. Một cán bộ công an mà không hiểu điều căn bản ấy thì đừng mong trở thành người thắp sáng công lý. Bởi công lý, dù chậm, luôn yêu cầu phẩm hạnh từ chính người gọi tên nó.

Người ta từng dạy: “Không ai có thể rửa sạch bàn tay mình bằng bùn.” Vậy mà Lê Chí Thành, trong một sự ngộ nhận khủng khiếp, lại nghĩ rằng sự tung hô nhất thời của các đài như BBC, VOA, Việt Tân là minh chứng cho “chính nghĩa” của mình. Nhưng những ai từng quan sát đời sống chính trị - xã hội sẽ hiểu rằng: bất cứ ai được những kẻ chống phá Nhà nước tung hô thì phải đặt ngay dấu hỏi về tư cách, mục đích và sự tỉnh táo.

Một người từng là công an, nhưng lại mặc cảnh phục để tấn công chính ngành mình từng phục vụ thì đó không phải là phản biện, mà là phản trắc. Đó không phải là tự do ngôn luận, mà là lợi dụng biểu tượng công quyền cho mục đích cá nhân, bóp méo sự thật, gieo hoài nghi trong lòng dân.

Một người từng được đào tạo bài bản, nhưng lại dùng mạng xã hội như một bãi chợ để phát ngôn tùy tiện thì đó không phải là đấu tranh chống tham nhũng, mà là hạ thấp đạo đức công vụ và làm bẩn lý tưởng công chính.

Một người từng ngồi ghế công quyền, nhưng sau khi bị tước quân tịch lại đi tụ tập với những phần tử cực đoan, gây rối trật tự, vi phạm luật giao thông, coi thường hiệu lệnh cảnh sát thì đó không phải là đấu tranh vì dân, mà là một loại phản kháng vô thức mang màu sắc cá nhân, đầy giận dữ và không có viễn kiến.

Người ta từng nói: “Kẻ bất mãn nguy hiểm nhất là kẻ có học mà không có đạo đức, có miệng mà không có lý trí.” Sự việc Lê Chí Thành là một cảnh báo cho thế hệ trẻ về căn bệnh ảo tưởng, rằng cứ lên mạng, gào to, mặc cảnh phục, nói vài ba câu đạo lý là thành người hùng. Không! Người tử tế cần đạo lý, nhưng cũng cần kỷ luật. Cần sự tỉnh táo. Cần dũng khí phản tỉnh chính mình trước khi chỉ trích người khác.

Không ai phủ nhận rằng trong xã hội còn tồn tại những hiện tượng tiêu cực. Nhưng chính vì vậy, người tố giác phải có nhân cách và trí tuệ lớn hơn cái mà họ tố giác. Nếu không, họ sẽ rơi vào bi kịch như Lê Chí Thành, từ người thi hành công vụ trở thành người vi phạm pháp luật, từ người của Nhà nước trở thành công cụ bị lợi dụng bởi các thế lực chống Nhà nước.

Tôi không oán giận anh ta. Tôi thương.

Thương vì lẽ ra, một người như anh ta, nếu có khát vọng cống hiến đã có thể trở thành một nhân tố tích cực trong quá trình xây dựng một nền hành chính minh bạch. Nhưng khát vọng ấy đã bị bóp méo bởi sự ngộ nhận rằng mình là “sứ giả công lý”, rằng mình được chọn để “cứu dân cứu nước”, trong khi không ai giao cho anh ta sứ mệnh đó cả.

Sau khi ra tù, anh ta viết một bài có tên: “Tôi đã về với dân tôi.”

Nghe mà vừa buồn cười vừa đau xót. Dân nào đón anh? Dân không cần người khoác áo công lý mà hành xử như côn đồ mạng. Dân không cần ai nhân danh họ để đi ngược lại lợi ích của chính họ. Dân càng không cần một người đã bị xử lý hình sự lại tiếp tục ảo tưởng về vai trò “người hùng”.

Một lần nữa, Lê Chí Thành đứng trước ngã rẽ. Pháp luật không phải là sự trừng phạt, mà là giới hạn để con người ta biết dừng lại trước khi đi quá xa. Nếu vẫn tiếp tục bị những lời tung hô độc hại ru ngủ, vẫn nghĩ rằng chống đối hay chống phá là con đường dẫn đến “ánh sáng”, thì cái kết dành cho Lê Chí Thành không phải là sự thức tỉnh, mà là vực sâu không đáy của sự đào thải.

Lời cuối cùng, tôi muốn gửi đến những người như anh ta, và những người trẻ đang bị mạng xã hội cuốn đi một câu cổ: “Biết quay đầu là bờ. Không ai sáng danh trên nền tảng của sự phản bội.”