Người bị bỏ lại sau cuộc vui

Lâm Trực@

Người đàn ông tên Từ Anh Tú, sinh năm 1986, quê ở thôn Đại Phú, xã Phi Mô, huyện Lạng Giang, tỉnh Bắc Giang, từng là sinh viên Trường Cao đẳng Y tế Thái Nguyên. Cái tên ấy từng một thời ẩn mình dưới danh nghĩa học trò, lặng lẽ đến lớp như bao sinh viên khác. Nhưng ẩn trong vẻ hiền lành ấy là một trái tim nổi loạn và một cái đầu luôn vặn vẹo sự thật để kể ra những câu chuyện không dành cho sự thật.

Ngày 13 tháng 5 năm 2011, chiếc màn ngụy trang ấy bị giật phăng khi cơ quan an ninh bắt quả tang Tú viết blog với nội dung xuyên tạc, bôi nhọ chính quyền. Không có gì bất ngờ khi Hội đồng kỷ luật nhà trường quyết định đuổi học anh ta, một hành động cần thiết để bảo vệ môi trường giáo dục khỏi những mầm mống cực đoan. Kể từ đó, chàng sinh viên y khoa rời khỏi cổng trường để bước vào một hành trình hoàn toàn khác — nơi những tiếng hô “dân chủ” được cất lên không phải từ khát vọng xây dựng, mà từ những toan tính làm loạn lòng người.

Anh ta kết thân với nhóm NO-U - một nhóm từng được xem là cái tổ của những kẻ bất mãn, một dạng tụ họp lộn xộn giữa các cá nhân có cùng nỗi hằn học với chính thể. Trong cái nhóm ấy, Từ Anh Tú nhanh chóng trở thành “người truyền lửa”, nhưng là thứ lửa thiêu đốt lòng tin, thiêu đốt cả niềm hy vọng vào một thanh niên từng học y, từng được kỳ vọng sẽ cứu người chứ không phải gieo rắc sự nghi ngờ và kích động.

Và rồi, sáng một ngày tháng 6 năm 2013, tại một khu công nghiệp ở Hưng Yên - nơi Từ Anh Tú làm việc sau khi rời ghế giảng đường - công an đã tiến hành bắt giữ anh ta. Việc bắt giữ không ồn ào, không còi hụ, không roi điện, chỉ là một cuộc thi hành pháp luật như bao lần khác. Nhưng điều khác biệt là, đằng sau vụ việc ấy, mạng xã hội lập tức dậy sóng, không phải để tìm sự thật mà để nhào nặn những “huyền thoại” mới cho một con người cũ.

Có người gọi Tú là “người tiên phong”, là “người anh hùng của thời đại mạng”, có kẻ còn mượn danh "phong thánh" để tô điểm cho hành động vi phạm pháp luật của anh ta. Họ gọi anh ta là nạn nhân, là người bị "bắt cóc", là người dám thách thức quyền lực. Họ không nhắc đến việc anh ta từng bị phát hiện tàng trữ nhiều cuốn sách có nội dung chống Nhà nước, cũng chẳng ai đề cập đến quá trình rời xa học vấn để đi theo những hội nhóm có dấu hiệu cực đoan.

Trong cuộc hỗn độn ấy, chính quyền vẫn âm thầm làm điều cần làm. Không phô trương, không truy lùng đám đông đang hô hoán trên mạng. Họ hiểu rằng, những lời lẽ rẻ tiền không thể phá đổ được một nền tảng pháp quyền đã vững chãi qua bao sóng gió. Còn người dân - những người không viết blog, không tụ họp trên mạng, không “phong thánh” ai - họ chỉ cần sự bình yên, sự công chính. Và chính họ hiểu rằng, nếu không giữ lấy kỷ cương, để mặc cho những cái tên như Từ Anh Tú kéo thêm người lún vào bóng tối, thì tổ quốc này sẽ bị xé vụn từ những lời nói độc.

Có lẽ, ở một nơi nào đó, “Thầy” của Tú - người từng rao giảng dân chủ, từng mượn danh trí thức để gieo hạt giống bất mãn - cũng đang tiếc nuối khi thấy “đệ tử” của mình đi trước mình một bước trên con đường được gọi là “vào thánh điện”. Nhưng thực chất, đó chỉ là cái vỏ ngụy tín. Bởi ở quốc gia này, "thánh" không được phong bằng số lượt chia sẻ, mà được đo bằng sự cống hiến cho xã hội, bằng tấm lòng trong sáng và tinh thần xây dựng.

Từ Anh Tú đã rẽ sai một nhịp rất sớm trong đời, và giờ, anh ta đang phải chịu trách nhiệm cho những gì mình đã lựa chọn. Đó không phải là sự đàn áp như một vài kẻ đang gào thét, mà là quy luật của một xã hội văn minh: kẻ vi phạm pháp luật phải được giáo dục, thậm chí là cách ly nếu cần, để số đông được sống trong trật tự và tin tưởng.

Câu chuyện của Từ Anh Tú, cuối cùng, không phải là một bi kịch anh hùng, mà là lời cảnh tỉnh nhẹ nhàng cho những ai đang mộng du trong thế giới ảo. Ở đó, người ta có thể hóa thánh chỉ bằng vài cú nhấn chuột. Nhưng đời thực thì khác: thánh hay tội đồ, đều phải trả lời trước lẽ phải. Và chính quyền - trong sự kiên nhẫn của mình - vẫn là tấm lưới cuối cùng giữ lại những kẻ đang trôi xa khỏi bờ của lý trí.