Về vụ không cứu người gặp tai nạn giao thông ở Hà Tĩnh

Ong Bắp Cày

Đêm 2/10/2022, chị Hằng điều khiển ô tô chở theo 2 người nữa, đến thị trấn Nghèn, huyện Can Lộc thì dừng xe bên đường để xuống đi vệ sinh. Lúc này anh Phường điều khiển xe máy đã đâm vào xe của chị Hằng khiến anh này ngã văng ra đường, nằm trên làn xe cơ giới, sát với giải phân cách cứng. Thấy va chạm, chị Hằng điều khiển ô tô bỏ đi, mặc người bị nạn nằm giữa đường, khiến người này bị một chiếc xe đông lạnh cán tử vong.

Trường hợp của chị Hằng là trường hợp thấy người bị nạn mà không cứu. Đây là một trong những trường hợp đặc biệt dù không có hành động vi phạm nhưng cũng bị pháp luật xử lý.

Theo quy định của pháp luật, không phải cứ có hành vi gây thiệt hại cho người khác hoặc gây nguy hiểm cho xã hội thì mới bị xử lý. Trong một số tình huống nguy hiểm như: tai nạn giao thông, đuối nước, phát bệnh,…nếu không được cứu giúp kịp thời thì người gặp nạn có thể nguy hiểm đến tính mạng, thậm chí chết người. Những trường hợp đó bất kể ai có điều kiện cũng phải cứu giúp cả khi được yêu cầu hoặc không/chưa được yêu cầu. Giúp người trong tình trạng nguy hiểm lúc này không chỉ là vấn đề tình nghĩa mà còn là nghĩa vụ, trách nhiệm của công dân. Người nào khi được yêu cầu hoặc có điều kiện mà không cứu người bị nạn có thể sẽ bị phạt hành chính, thậm chí bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội "Tội không cứu giúp người đang ở trong tình trạng nguy hiểm đến tính mạng" được quy định tại Điều 132 Bộ luật hình sự.

Theo quy định của pháp luật, không cứu giúp người bị tai nạn giao thông khi có yêu cầu (kể cả không nguy hiểm đến tính mạng) cũng có thể bị phạt hành chính.

Tại khoản 7 Điều 11 Nghị định 100/2019/NĐ-CP quy định, cá nhân không cứu giúp người bị tai nạn giao thông khi có yêu cầu bị phạt tiền từ 500.000 - 1 triệu đồng. 

So sánh với các quy định của pháp luật, việc chị Hằng không cứu giúp người gặp tai nạn giao thông ở thị trấn Nghèn là vi phạm pháp luật. Do đó, tôi rất đồng tình với việc VKSND huyện Can Lộc tỉnh Hà Tĩnh phê chuẩn quyết định khởi tố bị can đối với chị Hằng về tội "Không cứu giúp người đang ở trong tình trạng nguy hiểm đến tính mạng".

****

"Tội không cứu giúp người đang ở trong tình trạng nguy hiểm đến tính mạng" được quy định tại Điều 132 Bộ luật hình sự 2015 như sau:

“1. Người nào thấy người khác đang ở trong tình trạng nguy hiểm đến tính mạng, tuy có điều kiện mà không cứu giúp dẫn đến hậu quả người đó chết, thì bị phạt cảnh cáo, phạt cải tạo không giam giữ đến 2 năm hoặc phạt tù từ 3 tháng đến 2 năm.

2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 1 năm đến 5 năm:

a) Người không cứu giúp là người đã vô ý gây ra tình trạng nguy hiểm;

b) Người không cứu giúp là người mà theo pháp luật hay nghề nghiệp có nghĩa vụ phải cứu giúp.

3. Phạm tội dẫn đến hậu quả 2 người trở lên chết, thì bị phạt tù từ 3 năm đến 7 năm.”

Trong đó, căn cứ theo quy định trên, để có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội này cần phải thỏa mãn các dấu hiệu sau:

- Người phạm tội đã nhìn thấy có người bị tai nạn hoặc trong trường hợp khác đang bị nguy hiểm có thể dẫn đến bị chết nhưng không có hành động gì để việc cứu giúp nạn nhân.

- Người phạm tội phải là người có điều kiện để cứu giúp nạn nhân. Cụ thể, họ có thể đưa người bị nạn đi cấp cứu, gọi cấp cứu hoặc biết cách sơ cứu nạn nhân… để ngăn chặn hậu quả chết người xảy ra, nhưng họ đã không hành động, tức không cứu giúp người bị nạn.

- Về hậu quả: Hậu quả chết người phải là hệ quả tất yếu của hành vi không cứu giúp người bị nạn. Nếu hậu quả người trong tình trạng nguy hiểm đến tính mạng không chết thì người không cứu giúp sẽ không bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

Như vậy, nếu thỏa mãn các dấu hiệu trên, người phạm tội có thể bị phạt cảnh cáo, phạt cải tạo không giam giữ đến 2 năm hoặc phạt tù đến 7 năm.

Cũng theo Điều 132, người phạm tội còn có thể bị áp dụng hình phạt bổ sung là bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 1 - 5 năm.