Hà Nội: Trong mưa, con chữ vẫn sáng

Lâm Trực@

Hà Nội, ngày 7 tháng 10 năm 2025. Thành phố thức dậy trong âm thanh rền rĩ của mưa, những con phố ngập tràn nước, từng bậc thềm trường học hóa thành dòng suối nhỏ. Hoàn lưu bão số 11 như một tấm chăn nặng phủ xuống Thủ đô, buộc tất cả phải chậm lại, buộc giáo dục phải tìm cách đứng vững giữa bùn ngập và nước dâng.

Từ rạng sáng, những tin nhắn khẩn đã len lỏi đến từng gia đình: hôm nay con sẽ không đến lớp, thay vào đó ngồi trước màn hình máy tính, chờ tiếng gọi của cô, của thầy từ khoảng cách xa. Đó là quyết định không mới nhưng luôn là cứu cánh: chuyển sang học trực tuyến. Hàng trăm trường học ở Hà Nội đồng loạt thực hiện phương án này, từ tiểu học, trung học cho đến đại học. Những giảng đường của Bách khoa, Kinh tế Quốc dân, Xây dựng lặng đi, bàn ghế trống không, nhưng trong từng ngôi nhà, ánh sáng của lớp học trực tuyến vẫn được duy trì, như những đốm lửa nhỏ kháng cự lại bóng mưa dày đặc ngoài kia.

Có những nơi không chỉ là học online. Ở phường Yên Hòa, Trường Mầm non Trung Hòa vốn dĩ quen thuộc với cảnh nước tràn vào mỗi mùa mưa lớn. Lần này, nước ngập cả phòng học, phòng làm việc và bếp ăn. Cả ngôi trường trở thành pháo đài tạm thời, nơi giáo viên và nhân viên dồn hết sức để di dời đồ đạc, kê cao bàn ghế, cứu lấy từng bộ đồ chơi, từng tập tranh, từng chiếc nồi bếp. Hiệu trưởng Cao Thị Hảo kể lại, giọng vẫn như còn bị át bởi tiếng nước ào vào: tất cả phải trực 100%, chuyển mọi thứ lên tầng hai, phối hợp với y tế địa phương để khử khuẩn, để sau khi nước rút, lũ trẻ có thể trở lại an toàn. Trong giây phút ấy, người ta thấy hình ảnh quen thuộc nhưng đầy xúc động: người thầy, người cô không chỉ dạy chữ, mà còn gồng mình giữ lấy chỗ học cho học trò, như giữ một mái nhà khỏi sập.

Đoàn công tác của Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội len lỏi qua từng điểm ngập, có mặt ở Trung Hòa, ở Lý Thường Kiệt, ở Phan Huy Chú. Những bước chân ngập nước nhưng ánh mắt thì hướng về phía bảng đen, màn hình máy tính. Giám đốc Sở, ông Trần Thế Cương, dự một giờ học trực tuyến, lắng nghe học sinh đọc bài, trò chuyện và động viên các em: mưa gió chỉ là tạm thời, nhưng tinh thần học tập thì không được để ngập chìm. Câu nói ấy, với nhiều học trò, có thể trở thành ký ức lâu dài: ngay trong cơn bão, tiếng nói của thầy cô vẫn vọng đến, vững vàng như một lời hứa.

Thống kê trong ngày cho thấy gần ba mươi trường học rơi vào cảnh ngập. Đằng sau con số ấy không chỉ là sự bất tiện, mà là một lời cảnh báo về hạ tầng. Những trường nằm trong vùng trũng thấp, những hệ thống thoát nước yếu ớt, mỗi khi mưa lớn lại lặp lại cảnh ngập lụt. Có lẽ, ngoài việc ứng phó tức thì, thành phố cần nghĩ đến những phương án lâu dài: nâng nền, cải tạo, xây dựng hệ thống thoát nước mới để không còn cảnh lớp học biến thành ao hồ.

Song song với điều đó là câu chuyện về học trực tuyến. Nó đã trở thành một giải pháp linh hoạt, nhưng cũng phơi bày những giới hạn: không phải gia đình nào cũng đủ thiết bị, đường truyền Internet, không phải học sinh nào cũng dễ dàng tập trung khi lớp học thu hẹp vào khung hình nhỏ. Vậy nhưng, giữa bão gió, đó vẫn là cầu nối duy nhất để giữ con chữ không bị rơi rớt. Và có lẽ, từ thực tế ấy, ngành giáo dục sẽ buộc phải đầu tư nhiều hơn vào hạ tầng số, như một “áo mưa” khác cho tri thức, để những cơn mưa lớn mai này không còn đẩy việc học vào thế bị động.

Cơn bão rồi sẽ qua. Nước sẽ rút, sân trường sẽ khô lại, những tán cây sẽ xanh thêm một lần nữa. Nhưng dấu vết của nó vẫn còn: trong đôi giày ướt của cô giáo, trong ký ức ngồi học online của những đứa trẻ, trong sổ tay ứng phó thiên tai của ngành giáo dục. Người ta sẽ nhớ về những ngày này như một minh chứng rằng, ngay cả khi thành phố bị nhấn chìm, tinh thần học tập vẫn sáng, vẫn ngời lên, bất chấp mưa to gió lớn.

Bởi trong mưa, con chữ vẫn sáng. Và vì sáng, nó giữ cho thành phố niềm tin rằng, mọi giông tố rồi sẽ qua, chỉ tri thức và sự kiên cường là ở lại.