Lâm Trực@
Tôi không tin rằng một con số có thể nói hết bản chất của một cuộc đàm phán. Và tôi càng không tin rằng có thể đánh giá thành công hay thất bại trong quan hệ kinh tế quốc tế bằng sự bực dọc, mỉa mai hay cảm xúc tự ái dân tộc.
Nhưng điều đáng lo ngại là chúng ta đang thấy không ít người làm điều đó.
Thế giới không vận hành bằng cảm xúc. Các siêu cường không thương lượng bằng tình cảm. Không quốc gia nào ban phát đặc quyền vì ai đó “chân thành”. Quan hệ quốc tế, đặc biệt là trong lĩnh vực kinh tế và thương mại, là một sân chơi quyền lực, nơi mọi hành động đều phải tính đến lợi ích và hậu quả. Việt Nam có thể là đối tác chiến lược, có thể là quốc gia có thiện chí, nhưng điều đó không đồng nghĩa với việc chúng ta sẽ nhận được sự ưu ái vô điều kiện.
Chúng ta cần phải nói rõ: Việt Nam hạ thuế nhập khẩu cho hàng hóa Mỹ từ 90% xuống 0% không phải để đổi lấy thiện cảm hay phần thưởng. Đó là lựa chọn chủ động, vì chính chúng ta, vì mục tiêu phát triển bền vững của nền kinh tế quốc gia. Chúng ta gia nhập WTO, ký CPTPP, EVFTA và nhiều hiệp định thương mại khác không phải để lấy tiếng, mà để mở rộng thị trường, tạo thêm việc làm, thu hút đầu tư, và tăng năng lực cạnh tranh. Những người chỉ trích đàm phán thương mại vừa qua đã quên mất điều này. Họ quên rằng Việt Nam chọn mở cửa không phải vì Mỹ, mà vì lợi ích phát triển của dân tộc Việt Nam.
Một số người bức xúc vì cho rằng mức thuế 20% là “bị ép”, là “thua thiệt” so với các quốc gia khác. Nhưng đó là cái nhìn rất đơn giản về thương mại quốc tế. Mức thuế mà Mỹ áp với từng quốc gia không chỉ phụ thuộc vào quan hệ song phương, mà còn phản ánh vị trí của nước đó trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Việt Nam đang nổi lên như một trung tâm sản xuất chiến lược, đặc biệt trong các lĩnh vực có giá trị gia tăng cao như điện tử, dệt may, nội thất, lắp ráp công nghiệp. Đây chính là các lĩnh vực mà Mỹ có xu hướng bảo hộ để bảo vệ sản xuất trong nước. Vì vậy, việc bị áp thuế cao hơn một số nước khác là điều đã được dự báo từ trước.
Cũng cần phải thấy rằng, trong suốt giai đoạn đàm phán, Mỹ từng nhiều lần đề cập mức thuế có thể lên tới 40%. Việc đoàn đàm phán của Việt Nam giữ được mức 20% – thấp hơn một nửa so với mức trần từng bị đe dọa – không phải là điều dễ dàng. Trong ngôn ngữ của thương lượng quốc tế, đó không phải là thất bại, mà là một thắng lợi chiến lược, một cú neo có kiểm soát, giúp ổn định dòng chảy thương mại trong bối cảnh bất định toàn cầu. Nếu Mỹ thật sự muốn gây sức ép, họ đã có đủ công cụ để làm điều đó khốc liệt hơn. Nhưng thực tế là điều đó đã không xảy ra. Và đó là bằng chứng cho thấy chúng ta đã giữ được vị trí của mình trên bàn cờ thế giới bằng bản lĩnh và sự tỉnh táo.
Đàm phán thương mại không giống một cuộc trao đổi mua bán ở chợ. Không có chuyện “ông giảm cho tôi bao nhiêu, tôi giảm cho ông bấy nhiêu”. Mỗi quốc gia mang đến bàn đàm phán một hệ giá trị riêng, một sức ép riêng, và những giới hạn riêng. Việt Nam không thể đòi hỏi Mỹ phải giảm thuế giống như ta đã giảm cho họ, bởi Mỹ không bị ràng buộc bởi các hiệp định mà chúng ta tham gia. Mỹ có logic riêng, có chiến lược riêng, và có các nhóm lợi ích nội địa mà bất kỳ tổng thống nào cũng phải tính đến.
Chúng ta cần dũng cảm nhìn vào sự thật: trong cuộc đàm phán vừa qua, Việt Nam đã giành được tối đa lợi ích có thể cho dân tộc mình, cho doanh nghiệp của mình, trong giới hạn khắt khe của thực tế. Những người ngồi ở bàn đàm phán đã hiểu rõ vị trí của Việt Nam trong mắt một siêu cường như Mỹ, và họ đã chơi một ván cờ khó, với nhiều bất lợi, nhưng không để cho quốc gia này thua thiệt. Không có tiếng vỗ tay, không có băng rôn, nhưng có một thứ quan trọng hơn: sự ổn định được bảo toàn, dòng vốn đầu tư vẫn đổ vào, nhà máy vẫn hoạt động, hàng hóa vẫn ra khơi, và tương lai vẫn còn chỗ để đi tới.
Đàm phán thương mại không chỉ là trò chơi của những con số, mà là bài kiểm tra của tầm nhìn chiến lược. Sự thành công không thể đo bằng phần trăm thuế suất, mà bằng những điều không xảy ra – không có khủng hoảng ngoại giao, không có dòng vốn rút chạy, không có chuỗi cung ứng đổ vỡ. Đó mới là cái đích mà chính sách quốc gia hướng tới.
Tự ái dân tộc là một phần của sức mạnh. Nhưng cảm xúc dân tộc không thể thay thế cho tư duy chiến lược. Những người có trách nhiệm với đất nước không bao giờ được phép ra quyết định vì cảm xúc. Họ phải tỉnh táo, phải hiểu quy luật vận hành của thế giới, và phải biết lựa chọn cái ít tồi tệ nhất trong những phương án sẵn có. Đó là một nghệ thuật không có tiếng vỗ tay, nhưng lại là điều kiện sống còn của một quốc gia đang trên đường hội nhập.
Sẽ còn nhiều cuộc đàm phán khác, sẽ còn nhiều những lời phán xét vội vàng khác. Nhưng lịch sử không ghi nhớ những người nói to. Lịch sử chỉ lưu lại kết quả, và ghi công những người biết im lặng mà làm việc. Và trong đàm phán quốc tế, đôi khi người khôn ngoan nhất chính là người biết kiềm chế, nhượng bộ để đi đường dài, và lặng lẽ mang về cho đất nước một chiến thắng không cần phô trương.
Mặc dù đàm phán quốc tế cần lý trí, nhưng tôi nghĩ cảm xúc tự ái dân tộc không phải lúc nào cũng là điều xấu. Nó thể hiện lòng tự tôn, mong muốn đất nước được công bằng. Thay vì coi đó là sự thiếu tỉnh táo, chúng ta nên nhìn nhận nó như một động lực để những người làm chính sách phải nỗ lực hơn nữa, đạt được những kết quả tốt nhất có thể cho Việt Nam.
Trả lờiXóaThương mại quốc tế không phải là chuyện thắng thua đơn thuần, mà là một ván cờ phức tạp. Việc đạt được mức thuế 20% không chỉ là sự may mắn, mà là kết quả của một quá trình chuẩn bị kỹ lưỡng, tính toán chiến lược và sự nỗ lực không mệt mỏi từ chính phủ. Đừng dễ dàng phủ nhận công sức của họ chỉ bằng những cảm xúc nhất thời.
XóaLòng tự ái là động lực để chúng ta cố gắng, nhưng không phải công cụ để đồng bào chỉ trích lẫn nhau, những người trực tiếp hay gián tiếp góp công sức cho cuộc đàm phán đều làm hết mình, hết trí lực của những người được gọi là tinh hoa của dân tộc.
XóaBài toán đàm phán kinh tế có thể phức tạp, nhưng việc chấp nhận mức thuế 20% mà không có một lời giải thích thỏa đáng cho người dân vẫn là một vấn đề. Liệu chúng ta đã thực sự tận dụng hết mọi lợi thế để đàm phán một mức thuế tốt hơn không? Một số quốc gia khác đã làm được, và chúng ta cần phải thẳng thắn nhìn nhận điều đó, chứ không thể chỉ nói về "thắng lợi chiến lược" một cách chung chung.
Trả lờiXóaNhiều người chỉ nhìn vào con số 20% mà không hiểu rằng, trước đó, mức thuế trần có thể lên tới 40%. Việc giữ được mức thuế thấp hơn một nửa đã là một nỗ lực phi thường, thể hiện bản lĩnh và sự khéo léo của đội ngũ đàm phán Việt Nam. Đó là sự nhượng bộ chiến lược để bảo vệ lợi ích lâu dài của nền kinh tế.
XóaKhông phải là làm hết sức hay không mà là bước đi cẩn thận bạn ơi, gồng lên làm mọi chuyện để có mức thuế thấp hơn 20% rồi xử lý cho được những thứ đã cam kết có nổi không, chưa kể nhiệm kỳ ttổng thống trump cũng chỉ tính bằng vài năm ít ỏi, chiều cho lắm rồi tổng thống mới lên lấy gì chơi
XóaĐây là mức thuế lý tưởng rồi, khó mà có thể thấp hơn so với ban đầu. Chúng ta cần chấp nhận mức thế đó và cảm ơn các nhà đàm phán của Việt Nam trong bối cảnh này. Cần thiết bây giờ là phải có chiến lược dài hạn để phát triển kinh tế và thu hút đầu tư, chứ không phải là ngồi phán xét mức thuế mà người ta đã áp đặt rồi, không còn có thể thay thế được nữa
Trả lờiXóaMọi thứ cũng cần thời gian, thời gian để chúng ta thích nghi với mức thuế mới, thời gian để chúng ta tìm cách hạ mức thuế quan xuống một bậc nữa, nói chung là không vội được với những thứ mang tính vĩ mô như thế này, đừng nghe mấy thành phần phản động lên án chính quyền, tất cả là chiêu trò hướng lái dư luận
XóaSự so sánh mức thuế áp giữa các quốc gia với nhau là điều bình thường, nhưng một nửa sự thật thì không phải là sự thật, việc áp thuế của Mỹ đối với các quốc gia khác nhau còn dựa trên nhiều yếu tố, không chỉ là quan hệ ngoại giao, mà còn là kinh ngạch xuất nhập khẩu, quan hệ kinh tế, quan hệ đầu tư sản xuất của các doanh nghiệp hai nước tại quốc gia kia...VN đã cố gắng đàm phán được mức thuế thấp nhất có thể trong điều kiện hoàn cảnh hiện tại của quốc gia, tạo động lực để phát triển nền kinh tế trong tương lai trung hạn và dài hạn
Trả lờiXóaNhìn chuỗi các nhà máy chuyển dịch phần nhiều sang Việt Nam là hiểu nước mình nổi lên như thế nào, nên việc áp thuế vào Việt Nam là sự cân đo khó khăn hơn so với nhiều nước cho dù họ có mức thuế thấp hơn chúng ta, nhưng phải hiểu rằng tầm của chúng ta là hơn, nhưng giá trị Việt Nam mang lại nhiều hơn các quốc gia có mức thuế thấp
XóaMỹ có nói đây là lần cuối áp thuế đâu, ông nào có khả năng cứ bay sang mà đàm phán đã, Việt Nam mình cứ thích nghi với mức thuế hiện tại, nếu ổn thì tính toán con đường tiếp theo, còn không thì vẫn còn ổn, chứ nhiều nước gồng lên để cho đẹp con số, về làm được những cam kết đặt ra có khi phá sản sớm
XóaĐàm phán quốc tế không phải phiên chợ quê mà mặc cả bằng… cảm xúc. Nhưng cũng chẳng thể là cuộc chơi lạnh lùng của số liệu. Giữa tự tôn và chiến lược, cần cái đầu tỉnh và trái tim nóng – để không ai phải nhận về “mức thuế 20%” mà vẫn thấy ấm ức. Chơi cờ với nước lớn, đâu chỉ là giữ bàn cờ, còn là giữ thể diện.
Trả lờiXóaDù quan hệ có thế nào thì lợi ích quốc gia vẫn là trên hết, mình không muốn thiệt, họ càng không, vậy nên nếu không muốn ở thế giằng co gây ra bất lợi thì tốt nhất là đàm phán, lựa chọn điểm mốc nào phù hợp với tình hình của mình thì việc cân đo, lạt mềm buộc chặt vẫn là điều nên.
XóaTừ mức cao mà hạ về thấp là thành công rồi, chứ nhìn đâu được tiền trong túi thằng khác, nhiều ông về nhà vợ đem so với ông hàng xóm đã khó chịu trong người, giờ đi ra xã hội lại đi so sánh nước mình với nước khác, chẳng khác gì đem điều mình không muốn đi làm cho người khác cả
XóaCon số biết nói, nhưng nó không phải lúc nào cũng phản ánh được tất cả các khía cạnh khác nhau của một vấn đề. Khi lợi ích quốc gia là thứ đòi hỏi nhiều nỗ lực, nhiều tư duy trong thời gian lâu dài thì một con số ở một thời điểm không thể phản ánh được tất cả đâu.
Trả lờiXóaChỉ nhìn vào con số là cách nhìn của toán học, còn ra cuộc sống muôn hình muôn vẻ, thuế mình cao hơn nước họ nhưng hàng mình tốt hơn thì khách hàng vẫn chấp nhận bỏ thêm tiền để mua hàng Việt Nam chất lượng cao, đây cũng là cơ hội cho các doanh nghiệp có tiềm lực sản xuất.
XóaNhiều quốc gia không có mấy trọng lượng trong chuỗi sản xuất toàn cầu thì có cho thuế 0% cũng chẳng giải quyết vấn đề gì, như tặng một tấm giấy khen về nhà treo vậy, vẫn cứ là nghèo, đứng ngoài cuộc chơi, còn Việt Nam mình đóng vai trò quan trọng trong chuỗi, nên thuế quan nó là sự cân đo đong đếm của nhiều thế lực, nhìn vào mỗi con số nó phản ánh không hết
Trả lờiXóaChính sách thuế quan mới của Mỹ năm 2025, với thuế đối ứng 20% và thuế ngành 25-50%, là một bài kiểm tra lớn đối với nền kinh tế Việt Nam. Mức thuế đối ứng ưu đãi mang lại lợi thế cạnh tranh trước các đối thủ ASEAN, nhưng thuế ngành và thuế trung chuyển là những thách thức đòi hỏi sự minh bạch, cải cách, và chiến lược cạnh tranh linh hoạt.
Trả lờiXóaBằng cách đầu tư vào công nghệ truy xuất nguồn gốc, đàm phán linh hoạt, đa dạng hóa thị trường, và nâng cấp năng lực sản xuất, Việt Nam có thể biến thách thức thành cơ hội, không chỉ duy trì thị phần tại Mỹ mà còn khẳng định vị thế trung tâm sản xuất – thương mại hàng đầu châu Á
Trả lờiXóaĐàm phán là một quá trình không phải là một cuộc chơi ngắn hạn, để có kết quả đàm phán thì cả hai bên đều nỗ lực để đưa ra những điều kiện có thể, rồi sau đàm phán hai bên tiếp tục đào sâu để đưa ra các phương án tối ưu, chứ không phải như thời đi học, có cho điểm là xong môn đấy không ngó ngàng
Trả lờiXóaĐiều quan trọng nhất là biến động của thuế quan không làm cho tình hình kinh tế xã hội trong nước bị rối loạn, không có nguồn vốn bị rút đi, chưa có công ty nào phá sản, mọi thứ đang thích nghi với tình hình mới, chứ nhiều quốc gia có mức thuế ưu đãi hơn chắc gì đã vững được mà bước tiếp
Trả lờiXóaCái đó người ta gọi là sức khỏe của nền kinh tế, đôi khi ông mẽo biết có thể hạ thấp lãi suất nữa cho Việt Nam, nhưng chúng muốn xem chúng ta trụ được như thế nào trước đòn đánh về thuế suất, nếu chúng ta làm tốt thì sẽ có phần thưởng xứng đáng, còn một đòn chẳng chịu nổi thì câu chuyện lại khác
Trả lờiXóaMà biết đâu sau đòn thuế quan này các nhà đầu tư lại sàng lọc được những quốc gia có nền kinh tế đủ khỏe, lúc đó nguồn vốn lại đổ về Việt Nam mình ầm ầm ấy chứ, nước có mức thuế không hấp dẫn mà kinh tế vẫn ổn không khác gì một địa chỉ tin cậy, rót tiền vào không sợ bị thiệt hại
Trả lờiXóa